HF Radar
Τα συστήματα υψίσυχνης τηλεμετρίας (HF Radars) καταγράφουν την ταχύτητα και την κατεύθυνση των επιφανειακών θαλάσσιων ρευμάτων σε σχεδόν πραγματικό χρόνο και σε υψηλή χωρική και χρονική ανάλυση, σε μια μεγάλη περιοχή της παράκτιας ζώνης, η οποία μπορεί να φτάσει μέχρι και τα 200 χλμ., ενώ η λειτουργία τους δεν επηρεάζεται από τις καιρικές συνθήκες. Οι μετρήσεις επιφανειακών θαλάσσιων ρευμάτων υψηλής ποιότητας είναι απαραίτητες προκειμένου να εξασφαλιστούν αξιόπιστα αποτελέσματα σε μια μεγάλη ποικιλία ωκεανογραφικών εφαρμογών, όπως τα μοντέλα ωκεάνιας κυκλοφορίας, η πρόβλεψη της διασποράς των επιφανειακών ρυπαντών, οι θαλάσσιες επιχειρήσεις διάσωσης, ο υπολογισμός των πιέσεων και των τάσεων που ασκούνται από τα θαλάσσια ρεύματα και τα κύματα σε παράκτιες κατασκευές, η πλοήγηση των πλοίων, η εμπορική και η ερασιτεχνική αλιεία.
Οι μετρήσεις υψίσυχνης τηλεμετρίας βασίζονται στο γεγονός ότι η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία μεταξύ 3 και 30 MHz ανακλάται (ανάκλαση Bragg) από τα θαλάσσια επιφανειακά κύματα βαρύτητας. Το ενεργειακό φάσμα της ανακλώμενης ακτινοβολίας φανερώνει τη κίνηση των θαλάσσιων επιφανειακών κυμάτων που έχουν μήκος κύματος το μισό του ηλεκτρομαγνητικού κύματος που εκπέμπεται, είτε προς την εγκατεστημένη μονάδα του συστήματος, είτε απομακρυνόμενο από αυτή. Συνήθως είναι απαραίτητα περισσότερα του ενός ραντάρ ώστε να υπάρχουν επαρκή δεδομένα για τον υπολογισμό της ταχύτητας τόσο κατά την διεύθυνση βορρά-νότου όσο και ανατολής-δύσης.
Το Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ) και το Πανεπιστήμιο Αιγαίου εγκατέστησαν από κοινού το 2009 ένα ραντάρ υψηλής συχνότητας (HF) WERA – το οποίο ονομάστηκε "Δάρδανος" - στην ανατολική ακτή της Λήμνου, στα πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος CORI (Πρόληψη και Διαχείριση κινδύνων που προέρχονται από τη θάλασσα στην παράκτια ζώνη) INTEREG IIIB ARCHIMED 2000-2006. Αποτελείται από δύο ανεξάρτητες μονάδες που έχουν εγκατασταθεί σε απόσταση 23 χλμ. μεταξύ τους, στις περιοχές της Πλάκας και τη Φυσίνης αντίστοιχα, προκειμένου να παρέχουν συνεχή παρακολούθηση της εισόδου των νερών της Μαύρης Θάλασσας (BSW) στο Αιγαίο Πέλαγος μέσω των στενών των Δαρδανελίων. Τα νερά της Μαύρης Θάλασσας (BSW) έχουν σημαντική επίδραση στην υδροδυναμική κατάσταση του Βορείου Αιγαίου, ενώ όντας πλούσια σε οργανική ύλη καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό τα φυσικά και βιοχημικά χαρακτηριστικά της περιοχής, επηρεάζοντας ενδεχομένως τόσο την παραγωγή όσο και τη γενική ποιότητα του θαλάσσιου περιβάλλοντος.
Το σύστημα Δάρδανος είναι εκτός λειτουργίας από τον Δεκέμβριο του 2012, όταν ο σταθμός της Φυσίνης στο νότιο τμήμα της Λήμνου χτυπήθηκε από κεραυνό κατά τη διάρκεια μιας ισχυρής καταιγίδας που προκάλεσε εκτεταμένες ζημιές σε ολόκληρη την περιοχή. Η μονάδα με το σχετικό σύστημα καλωδίωσης καταστράφηκε εντελώς και λόγω έλλειψης χρηματοδότησης δεν έγινε δυνατή η αντικατάσταση της. Τα απαιτούμενα κεφάλαια βρέθηκαν μέσω του ερευνητικού έργου HIMIOFOTS και το σύστημα Δάρδανος αναμένεται να λειτουργήσει και πάλι το 2021.
