EMSO
Tο Ευρωπαϊκό πολυθεματικό παρατηρητήριο του βυθού και της θαλάσσιας στήλης (European Multidisciplinary Seafloor and water column Observatory -EMSO) είναι μια αποκεντρωμένη ερευνητική υποδομή που αποτελείται από πλατφόρμες βυθού και σταθερούς πλωτήρες ανοιχτής θάλασσας για την συστηματική συλλογή παρατηρήσεων από τα μεγάλα βάθη των ωκεανών. Τα παρατηρητήρια που ανήκουν στο EMSO, ποντίζονται σε περιοχές ενδιαφέροντος των Ευρωπαϊκών θαλασσών ώστε να καταγράφουν σε μακροχρόνια βάση υψηλής ανάλυσης πληροφορίες που είναι διαθέσιμες σε σχεδόν πραγματικό χρόνο και σχετίζονται με περιβαλλοντικές διεργασίες όπως η κλιματική αλλαγή, οι φυσικοί κίνδυνοι και οι αλλαγές στο θαλάσσιο οικοσύστημα. Το EMSO στοχεύει στην εναρμόνιση και ολοκλήρωση των διαφορετικών ερευνητικών στοχεύσεων που υπάρχουν στα ευρωπαϊκά κράτη και περιλαμβάνουν ένα ευρύ φάσμα διεπιστημονικών τομέων, όπως η βιολογία, η γεωλογία, η χημεία, η φυσική, η μηχανική και η επιστήμη των υπολογιστών, και εκτείνονται από τα πολικά μέχρι τα τροπικά περιβάλλοντα και από την επιφάνεια της θάλασσας μέχρι τα πολύ μεγάλα βάθη. Τα δεδομένα που συγκεντρώνονται από το EMSO, προσφέρουν την δυνατότητα αναλύσεων σε διαφορετικές χωρικές και χρονικές κλίμακες, υπερβαίνοντας την παραδοσιακή προσέγγιση της ανάλυσης δεδομένων από συγκεκριμένους μόνο κόμβους πρόσβασης.
Οι δραστηριότητες του EMSO συντονίζονται από τον οργανισμό EMSO-European Research Infrastructure Consortium (EMSO ERIC), ο οποίος δημιουργήθηκε με την απόφαση 2016/1757/EU της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 29 Σεπτεμβρίου 2016 και έχει την έδρα του στην Ιταλία. Οι χώρες που συμμετέχουν στην κοινοπραξία είναι η Γαλλία, η Ελλάδα, η Ιρλανδία, η Ιταλία, η Πορτογαλία, η Ρουμανία, η Ισπανία και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Το ΕΛΚΕΘΕ συμμετέχει στην ευρωπαϊκή υποδομή EMSO έχοντας την ευθύνη της λειτουργίας του παρατηρητηρίου του Ελληνικού τόξου (Hellenic arc node) στο ΝΑ Ιόνιο Πέλαγος, το οποίο βρίσκεται στο δυτικό τμήμα του γεωλογικού συστήματος που ονομάζεται Ελληνικό τόξο. Το παρατηρητήριο αποτελείται από: (α) τον πολυπαραμετρικό σταθερό πλωτήρα της Πύλου, ο οποίος καταγράφει σε συστηματική βάση τα φυσικά χαρακτηριστικά της θαλάσσιας στήλης μέχρι βάθος 1000 μέτρων, συλλέγοντας επιπλέον πρόσθετες βιοχημικές πληροφορίες για τα πρώτα 100 μέτρα και ο οποίος αποτελεί μέρος του θαλάσσιου παρατηρητηρίου του ΠΟΣΕΙΔΩΝΑ από το 2007 και (β) το καλωδιωμένο παρατηρητήριο βυθού το οποίο ποντίστηκε στον βυθό του ΝΑ Ιονίου (βάθος 1560 μ.) στα ανοικτά της Πύλου το 2018. Η πλατφόρμα βυθού συνδέεται με τον χερσαίο σταθμό της Μεθώνης με καλώδιο οπτικών ινών μήκους 13 χιλιομέτρων περίπου και φέρει καταγραφικά όργανα για την μέτρηση της αγωγιμότητας (αλατότητας), θερμοκρασίας, στάθμης επιφάνειας νερού (με δυνατότητα ανίχνευσης κυμάτων tsunami), χλωροφύλλης Α, διαλυμένου οξυγόνου, διαλυμένου διοξειδίου του άνθρακα, θολερότητας, pH, ταχύτητες της θαλάσσιας στήλης σε απόσταση 300 μέτρα από τον βυθό, δυνατότητα καταγραφής ήχων με έμφαση στην ακουστική θαλάσσιων θηλαστικών, σεισμική δραστηριότητας, καθώς και καταγραφή του μαγνητικού και βαρυντικού πεδίου της περιοχής.
Ιστοσελίδα EMSO ERIC : http://emso.eu
