Πρόγραμμα SUBMERSE

Η συνεχής ανάγκη μελέτης των ωκεανών ώστε να απαντηθούν επιστημονικά ερωτήματα που σχετίζονται τόσο με όσα συμβαίνουν στην επιφάνεια του όσο και στα  βαθύτερα στρώματα που παραμένουν σε μεγάλο βαθμό ανεξερεύνητα, αποτελεί το βασικό κίνητρο για την προσπάθεια αξιοποίησης των υποβρυχίων καλωδίων οπτικών ινών ως καταγραφικά εργαλεία. Το έργο SUBMERSE (SUBMarine cables for ReSearch and Exploration) στοχεύει να αξιοποιήσει τα υπάρχοντα υποθαλάσσια καλώδια που χρησιμοποιούνται ήδη από ερευνητικά και ακαδημαϊκά δίκτυα, ως καταγραφικά όργανα για την παρακολούθηση των ωκεανών. Τα τελευταία πέντε χρόνια, η θαλάσσια επιστημονική κοινότητα έχει αρχίσει να χρησιμοποιεί τα υποβρύχια καλώδια τηλεπικοινωνιών οπτικών ινών ως «αισθητήρες» που μπορούν να παρακολουθούν τα θηλαστικά, την ηφαιστειακή και σεισμολογική δραστηριότητα καθώς επίσης και τμήματα του θαλάσσιου κυματισμού. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν δύο πολλά υποσχόμενες τεχνολογίες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την παροχή μετρήσεων καταπόνησης (strain measurements) οι οποίες με τη σειρά τους μπορούν να μετατραπούν σε γεωφυσικά σήματα: Η τεχνολογία DAS (Distributed Acoustic Sensing) και η τεχνολογία SOP (State of Polarization). Το έργο SUBMERSE στοχεύει να εφαρμόσει αυτές τις δύο τεχνολογίες για πρώτη φορά στο ίδιο υποθαλάσσιο καλώδιο σε διαφορετικές τοποθεσίες και να διερευνήσει τη βιωσιμότητα ενός τέτοιου εργαλείου παρατήρησης και παρακολούθησης. Δεδομένου ότι τα καλώδια τηλεπικοινωνιών υπάρχουν ήδη στο θαλάσσιο περιβάλλον και έχουν σχεδιαστεί για μακροπρόθεσμη λειτουργία, η εφαρμογή συνδυασμένων τεχνικών DAS/SOP θα μπορούσε να γίνει μια δυνητικά οικονομικά αποδοτική επιχειρησιακή πλατφόρμα για την μακροπρόθεσμη παρακολούθηση του ωκεανού.

Στα πλαίσια του προγράμματος έχει σχεδιαστεί η ανάπτυξη και η εφαρμογή πιλοτικής δράσης που θα χρησιμεύσει ως πρωτογενές σχέδιο για μελλοντική συνεχή καταγραφή σημάτων από μεγάλο αριθμό καλωδίων, κάτι που αναμένεται να οδηγήσει τόσο  στο άνοιγμα νέων ευκαιριών στην αγορά όσο και στην εφαρμογή μεθόδων για τη μεγιστοποίηση των επενδύσεων σε ερευνητικές υποδομές μέσω της χρήσης υποπροϊόντων της λειτουργίας τους για νέες ερευνητικές δράσεις. Η συντονίστρια του έργου Carmela Asero από το EFIS ανέφερε σχετικά: «Όλοι οι εταίροι είναι ενθουσιασμένοι για την συμμετοχή τους σε αυτό το εξαιρετικά καινοτόμο έργο. Έχουμε την ευκαιρία να κάνουμε κάτι πραγματικά εκπληκτικό, μέσα από την χρήση υπαρχόντων υποδομών να παρέχουμε έναν ολόκληρο κόσμο νέων δεδομένων και μαζί με τις ερευνητικές κοινότητες που χρησιμοποιούν αυτά τα δεδομένα, να κάνουμε ενδεχομένως νέες ανακαλύψεις!»

Η ομάδα του ΠΟΣΕΙΔΩΝΑ συμμετέχοντας στο SUBMERSE, έχει μια μοναδική ευκαιρία να εργαστεί με ένα νέο και συναρπαστικό ωκεανογραφικό σύνολο δεδομένων που προέρχεται από υποθαλάσσια καλώδια οπτικών ινών. Οι βασικές δράσεις που έχει αναλάβει η ομάδα του ΠΟΣΕΙΔΩΝΑ στα πλαίσια του έργου είναι:

(1) Να βαθμονομήσει/επικυρώσει τα θαλάσσια δεδομένα που θα παραχθούν στο έργο, συγκρίνοντας τα κυματικά δεδομένα και τα δεδομένα θαλασσίων ρευμάτων που προκύπτουν από τις τεχνικές DAS/SOP με επιτόπιες μετρήσεις ή/και αποτελέσματα ωκεανογραφικών μοντέλων. 

(2) Να εξετάσει ποιες εφαρμογές DAS/SOP μπορούν να παρέχουν χρήσιμα δεδομένα στη θαλάσσια κοινότητα και ποιες περιπτώσεις ωκεανογραφικής παραγωγής δεδομένων μπορούν να χρησιμοποιηθούν επιχειρησιακά. 

(3) Να αποτελέσει τον σύνδεσμο μεταξύ του SUBMERSE και των ευρωπαϊκών βάσεων δεδομένων (Copernicus InSitu TAC και EMODnet) για να διευκολύνει τη διαδικασία ενσωμάτωσης αυτών των δεδομένων και τη διάδοσή τους στην ωκεανογραφική κοινότητα.

Το έργο SUBMERSE χρηματοδοτείται από την ΕΕ (HORIZON Europe) και αποτελεί μια κοινοπραξία 24 φορέων: 18 κύριοι εταίροι (συμπεριλαμβανομένου του συντονιστή), 5 συνδεδεμένοι εταίροι και 1 συνεργαζόμενος εταίρος.

Ιστοσελίδα SUBMERSE: https://submerse.eu